Trump’tan Avrupa’ya Ticaret Resti: %15 Tarife Kararıyla Transatlantik Dengeler Değişiyor

ABD Başkanı Donald Trump, İskoçya’da Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile gerçekleştirdiği kritik görüşmenin ardından, Avrupa Birliği (AB) ürünlerine yüzde 15 gümrük tarifesi uygulanacağını duyurdu. Tarihi anlaşma, enerji, savunma ve yatırım boyutlarıyla yalnızca ticareti değil; jeopolitik ilişkileri ve sermaye hareketlerini de dönüştürecek nitelikte.

Çok Katmanlı Anlaşma: Enerji, Savunma ve Yatırım Paketi

Trump’ın açıklamalarına göre, görüşmeler çerçevesinde yalnızca tarifeler değil, çok daha kapsamlı stratejik taahhütler de masadaydı. AB tarafı, ABD’den tam 750 milyar dolarlık enerji alımı sözü verdi. Bu, başta sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ve petrol olmak üzere, ABD’li enerji devleri için tarihi bir ihracat kapısının açılması anlamına geliyor.

Enerjiye ek olarak, AB şirketlerinin ABD’ye 600 milyar dolar değerinde doğrudan yatırım yapacağı belirtildi. Bu yatırımların büyük kısmının teknoloji, altyapı, yeşil enerji ve dijital dönüşüm alanlarında yoğunlaşması bekleniyor.

En dikkat çekici unsurlardan biri ise, AB ülkelerinin ABD’den yapacağı savunma sanayi alımları. Trump, bu alımların “yüz milyarlarca dolar” seviyesinde olacağını söyledi. Bu, savunma sanayi şirketleri için son yılların en büyük ihracat fırsatlarından biri olabilir.

Yeni Tarife Dalgası: Otomotivden Tekstile, Tarımdan Tüketime

Anlaşma kapsamında ABD, 1 Ağustos itibarıyla AB’den ithal edilen tüm ürünlerde %15’lik bir genel gümrük tarifesi uygulayacak. Bu oranın bazı sektörlerde daha da yükselebileceği belirtiliyor. Trump’ın daha önce yürürlüğe koyduğu %50 çelik, %25 otomotiv ve %10 genel ürün tarifelerinin üzerine bu yeni tarife, özellikle Alman otomotiv devleri ve Fransız lüks tüketim markaları için büyük bir tehdit oluşturuyor.

Gıda ve tarım ürünleri, tekstil, kozmetik ve kimya sektörleri de bu tarifelerden etkilenebilecek başlıca alanlar arasında yer alıyor. Özellikle AB’nin ABD pazarındaki yüksek kaliteli şarap, peynir ve işlenmiş gıda ihracatı sekteye uğrayabilir.

Trump’ın Hesabı: Ticaret Fazlasını Tersine Çevirmek

Avrupa Komisyonu verilerine göre, AB 2024 yılında ABD’ye 532,3 milyar euro ihracat yaparken, yalnızca 335 milyar euroluk mal alımı gerçekleştirdi. 197,3 milyar euroluk ticaret fazlası, Trump’ın uzun süredir hedef aldığı dengesizlikti.

Trump yönetimi, bu anlaşmayla sadece gümrük dengesini değil, enerji bağımlılığını da kendi lehine çevirmeyi amaçlıyor. AB’nin Rusya ve Orta Doğu kaynaklarına olan enerji bağımlılığını azaltmak isteyen Washington, Avrupa'nın enerji tedarik zincirini yeniden şekillendirmeyi hedefliyor.

Avrupa’dan Gelen İtaat Mi, Yeni Dönemin Rasyonalitesi Mi?

AB’nin bu kadar yüksek bedelli taahhütlerde bulunması, bazı çevrelerde "jeopolitik teslimiyet" olarak yorumlansa da, Avrupa tarafı bu adımı daha çok "korumacı Trump doktrinine uyum" olarak tanımlıyor. ABD ile Çin arasındaki soğuk ticaret savaşında taraf olmak istemeyen AB, transatlantik ittifakı koruma eğilimini sürdürüyor.

Özellikle enerji alanında AB’nin ABD’ye kayması, sadece ticari değil; stratejik bir pivot anlamına geliyor. Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından AB enerji arzını çeşitlendirme çabasındayken, bu anlaşma adeta bir “jeopolitik enerji sigortası” görevi görüyor.

Yatırımcılar İçin Sinyaller: Hangi Sektörler Kazançlı Çıkabilir?

Anlaşma, üç temel sektörde önemli yatırım fırsatları yaratıyor:

• Enerji: ExxonMobil, Chevron, Cheniere Energy gibi LNG ve petrol şirketleri için ihracat patlaması yaşanabilir.
• Savunma Sanayi: Lockheed Martin, Raytheon, Northrop Grumman gibi şirketlerin sipariş defterleri ciddi oranda şişebilir.
• Altyapı ve Teknoloji: AB yatırımlarının hedefinde olan yapay zekâ, yeşil enerji ve dijital altyapı projeleri ABD'deki girişim sermayesi fonlarını tetikleyebilir.

Öte yandan, Avrupa menşeli otomotiv, lüks tüketim ve tarım-gıda üreticileri için bu gelişme ciddi bir rekabet dezavantajı doğurabilir. Yatırımcıların özellikle Alman, Fransız ve İtalyan ihracatçı firmalarının ABD pazarındaki görünümünü yeniden değerlendirmesi gerekecek.

Küresel Ekonomi ve Dolar Üzerindeki Etkiler

Anlaşma, ABD’nin ticaret açığını azaltma çabalarına doğrudan destek sağlayacağı için, doların küresel rezerv para olarak değerini orta vadede destekleyebilir. Ayrıca, enerji ve askeri alımlar sayesinde ABD’nin ihracat hacmi artarken, enflasyonist baskılar azalabilir. Bu da Fed’in faiz politikasına yeniden yön verme ihtimalini gündeme getirebilir.