Investing.com — ABD hisse senedi vadeli işlemleri, Başkan Donald Trump’ın son tarife dalgasının yürürlüğe girmesiyle yükselişe geçti. Trump’ın vergilerini genişletme ve uzun süredir devam eden küresel ticaret ağlarını alt üst etme hamlesi çok az ülkeyi muaf tutuyor. Bu arada, Apple ABD’deki üretim yatırımlarını artıracağını taahhüt ederken, Trump yarı iletken ithalatına %100 gümrük vergisi gelebileceğini belirtti. Ancak yerli üretim operasyonlarını artırmayı vaat eden firmalar için muafiyetler olabileceğini ima etti. Diğer yandan, Toyota (NYSE:TM) tarifeler nedeniyle tam yıl faaliyet kârı tahminini düşürdü.

1. Vadeli işlemler yükselişte

ABD hisse senedi vadeli işlemleri, Trump’ın birçok ticaret ortağına yönelik yeni yüksek tarifeleri yürürlüğe girdikten sonra Perşembe günü yükseldi. Yatırımcılar aynı zamanda Amerikan şirketlerinden gelen nispeten güçlü kazançları da takip ediyor.

Türkiye saatiyle 09.45’te Dow vadeli işlem sözleşmesi 34 puan veya %0,1 yükseldi. S&P 500 vadeli işlemleri 17 puan veya %0,3 artarken, Nasdaq 100 vadeli işlemleri 67 puan veya %0,3 kazanç sağladı.

Wall Street’teki ana endeksler önceki seansta yükseldi. Burger devi McDonald’s’ın (NYSE:MCD) olumlu getirileri de dahil olmak üzere güçlü çeyrek raporlarıyla desteklendi. Apple (NASDAQ:AAPL) hisseleri de yerli üretime daha fazla yatırım yapacağı haberiyle ralliye katılarak endekslerdeki yükselişi destekledi.

Çarşamba günkü işlemlerin ardından, gösterge S&P 500 endeksi geçen hafta sonunda zayıf aylık istihdam rakamlarının neden olduğu düşüşten toparlandı.

Vital Knowledge analistleri bir notta şöyle dedi: "En basit açıklama, mevcut trendi (yukarı yönlü olan) değiştirecek hiçbir şey olmadığıdır; piyasanın ruh halini değiştirme yükü ayılardadır ve (şimdiye kadar) bunu başaramadılar."

Zayıf istihdam rakamlarının Federal Rezerv’i faiz indirimine teşvik edeceği beklentisi de duyarlılığı güçlendirdi. Bu hafta bazı Fed yetkilileri, tarifeler enflasyonu körükleyebilir endişeleri devam etse de, soğuyan işgücü piyasasını ele almak için merkez bankasının önümüzdeki ay yapılacak toplantısında faiz oranlarını düşürme istekliliğini işaret etti.

2. Trump’ın tarifeleri yürürlüğe girdi

Trump’ın 90’dan fazla ülkeye yönelik yükseltilmiş tarifeleri, Beyaz Saray’ın küresel ticareti yeniden düzenleme çabasında bir adım daha atarak Doğu saatiyle gece yarısından sonra yürürlüğe girdi.

Bolivya ve Nijerya gibi ülkeler için %15 oranında tarifeler artık yürürlükte. Tayvan gibi diğerlerine ise %20’lik bir ithalat vergisi uygulandı. Brezilya ve Hindistan, Trump’ın yerel politikalardan duyduğu memnuniyetsizlik nedeniyle daha yüksek tarifelerle karşı karşıya kaldı. Brezilya’nın durumunda, siyasi müttefiki Jair Bolsonaro’nun kovuşturulması, Hindistan’da ise Rus petrolü satın alınması etkili oldu.

İngiltere, Avrupa Birliği, Japonya, Güney Kore ve Vietnam dahil olmak üzere diğer ticaret ortaklarının çoğu, yeni vergilerin uygulanmasından önce Washington ile ön ticaret anlaşmaları imzaladı. Bu anlaşmalar, pazarlarını Amerikan mallarına açma ve bazı durumlarda ABD’ye yatırım yapma sözü karşılığında %15 ile %20 arasında değişen tarife oranları sağladı.

Bu arada, Çin mallarına uygulanan %30’luk vergi, bu yılın başlarında Washington ve Pekin arasındaki ticaret ateşkesinin ardından hala yürürlükte. Ancak anlaşma 12 Ağustos’ta sona erecek.

Trump ayrıca, yerli çip üretimini yeniden canlandırma çabasının bir parçası olarak tüm yarı iletken ithalatına %100 vergi koyma tehdidinde bulundu. Bununla birlikte, ABD’de yatırım yapmayı ve üretim tesisi kurmayı vaat eden şirketlerin muaf tutulacağını belirtti.

3. Apple’ın yeni ABD yatırım taahhüdü

Bu istisna kapsamında, Apple CEO’su Tim Cook, ABD’ye 100 milyar dolar ek yatırım yapma taahhüdünü açıklamak üzere Beyaz Saray’da Trump’a katıldı.

Cook özellikle Kaliforniya merkezli iPhone üreticisinin Amerikan üretim varlığını artırma ve geniş tedarik zincirinin büyük bir kısmını ABD’ye geri getirme çabasına dikkat çekti. Cook, Apple’ın operasyonlarını yeniden ABD’ye taşıması için Trump’ın çağrısını "çok ciddiye aldığını" söyledi.

Apple hisseleri, Perşembe günü uzatılmış saatlerdeki işlemlerde %2’den fazla yükseldi. Bir gün önce ise %5’in üzerinde artış göstermişti.

Apple daha önce bu yıl ABD’ye 500 milyar dolar yeni yatırım yapmayı planladığını açıklamıştı. Önümüzdeki dört yıl içinde yaklaşık 20.000 kişiyi işe alacağını ve yapay zeka hedeflerini desteklemek için gereken makinelerin üretimine odaklanan Texas’ta yeni bir tesis inşa edeceğini belirtmişti.

Yine de Apple, Trump’ın Mayıs ayında ithal akıllı telefonlara %25 vergi koyacağı iddiasına rağmen, amiral gemisi iPhone’un tüm üretim süreçlerini henüz ABD’ye getirmedi. Bunun yerine, Apple iPhone üretiminin bir kısmını Çin’den Hindistan ve Tayland gibi Asya ülkelerine kaydırdı.

4. Tarifeler Toyota’nın faaliyet kârı tahmin düşüşüne neden oldu

Japonya’da işlem gören Toyota hisseleri, otomobil devi şirketin ithal araçlara uygulanan ABD tarifeleri, artan girdi maliyetleri ve güçlenen yen nedeniyle yıllık faaliyet kârı görünümünü %16 düşürmesinin ardından geriledi.

Dünyanın en büyük otomobil üreticisi, Mart 2026’da sona erecek mali yılı için kâr rakamının önceki 3,8 trilyon yen tahmininden 3,2 trilyon yene düşeceğini açıkladı.

ABD gümrük vergilerinin bu süre zarfında geliri 1,4 trilyon yen - yaklaşık 9,5 milyar dolar - düşürmesi bekleniyor. Şirket daha önce vergilerden kaynaklanan etkinin 180 trilyon yen olacağını tahmin etmişti.

Bu düşüş - Toyota’nın ilk çeyrek faaliyet kârındaki düşüşle birlikte - şirketin ve diğer yabancı otomobil şirketlerinin Trump’ın kapsamlı ve agresif ticaret gündeminden hissettikleri baskıyı vurguluyor.

Bununla birlikte, talep dirençli kalmaya devam ediyor. Toyota, takvim yılının ilk yarısında rekor küresel satışlar kaydetti. Nisan-Haziran dönemindeki 1,17 trilyon yenlik faaliyet kârı da analistlerin beklentilerini aştı.

5. Çin ihracat büyümesi hızlandı

Çin’in ihracatı, ABD ile ticaretteki düşüşe rağmen Temmuz ayında daha hızlı bir tempoda arttı. Bu durum, tarifelerin dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin önemli bir bölümünü henüz ağır bir şekilde etkilemediğini gösteriyor.

Gümrük Genel İdaresi’nin Perşembe günkü verilerine göre, Çin’den yapılan ihracat, dolar bazında geçen yılın aynı dönemine göre Haziran ayındaki %5,8’lik artışın ardından geçen ay %7,2 arttı.

Bu artış, ABD’ye giden sevkiyatların yıllık bazda %22 düşmesine rağmen gerçekleşti. Haziran ve Mayıs aylarında bu rakam sırasıyla %16 ve %35 azalmıştı.

Rakamlar, ABD ile şimdi hafifleyen karşılıklı ticaret savaşının ihracatı olumsuz etkileyeceği endişelerine rağmen, Çin’in ürünlerini dünyanın diğer ülkelerine göndererek sektörü sürdürebildiğini gösteriyor. Bu, zayıf tüketici talebi ve uzun süredir devam eden gayrimenkul kriziyle mücadele eden bir ülkede ekonomik faaliyeti destekleyen önemli bir eğilim olmuştur.

Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.

Investing.com Türkiye'de Okumaya Devam Edin