Teknolojide Enerji Krizi: AI'nin Geleceği Tehdit Altında

Amerikan teknoloji devleri, yapay zeka egemenliği mücadelesinde büyük kaynaklara sahip olsalar da, yeni bir engelle karşı karşıyalar: enerji ihtiyacı.

Microsoft CEO'su Satya Nadella, OpenAI lideri Sam Altman ile yaptığı son bir podcastte, "Şu an yaşadığımız en büyük sorun bir işlemci fazlası değil, enerji ve yeterli güç sağlama kapasitemiz. Eğer bunu başaramazsak, elimizdeki işlemler için gerekli yonga setleri kullanılmadan kalabilir," dedi.

Bugünün teknoloji devleri, 1990’ların internet altyapı çılgınlığını hatırlatacak şekilde, yapay zeka devriminin silikon omurgasını inşa etmek için benzeri görülmemiş bütçeler harcıyorlar. Google, Microsoft, AWS (Amazon Web Services) ve Meta (Facebook), 2025 yılında yaklaşık $400 milyar yatırım yapmayı hedefliyor ve bu rakamın 2026'da daha da artması bekleniyor.

Bu finansal güç, başlangıçtaki bir engeli aşmalarına yardımcı oldu: gerekli yonga setlerini temin etme. Teknoloji devleri, Nvidia’nın liderliğini takip etmek için kendi işlemci üretimlerini hızlandırıyorlar. Bu işlemciler, büyük veri merkezlerini dolduracak ve bu merkezler ayrıca soğutma için büyük miktarda suya ihtiyaç duyacak.

Büyük veri merkezlerinin inşası, Amerika Birleşik Devletleri’nde ortalama iki yıl alıyor; yeni yüksek voltajlı enerji hatlarının devreye alınması ise beş ila on yıl sürebiliyor.

Silicon Valley'deki teknoloji devleri, bu enerji duvarının yaklaştığını önceden gördü. Bir yıl önce, Virginia eyaletinin ana hizmet sağlayıcısı Dominion Energy, 40 gigavat gücünde bir veri merkezi siparişi almıştı ve bu rakam günümüzde 47 gigavata yükseldi.

Veri merkezleri, halihazırda hanelerdeki elektrik faturalarını artırmakla suçlanmakta ve çeşitli çalışmalar, 2030 yılına kadar ABD'nin toplam enerji tüketiminin %7 ila %12'sini bu merkezlerin oluşturacağını öngörüyor. Ancak bazı uzmanlar, bu projeksiyonların abartılı olabileceğine dikkat çekiyor.

Örneğin, UC Berkeley'den ünlü uzman Jonathan Koomey, "Elektrik kullanımıyla ilgili hızlı büyüme tahminlerini benimseme konusunda hem hizmet sağlayıcıların hem de teknoloji şirketlerinin bir çıkarı var," dedi. 1990’ların sonundaki internet balonunda olduğu gibi, "birçok veri merkezi asla hayata geçirilmeyecek."

Eğer beklenen büyüme gerçekleşirse, 2028 yılına kadar 45 gigavatlık bir enerji açığı oluşabilir. Birçok ABD enerji şirketi, kömür santrallerinin kapatılmasını ertelemeye başladı, zira kömür en kirleticisi enerji kaynağı. Ayrıca, uluslararası enerji ajansına göre, veri merkezlerinin %40'ının enerji kaynağı olan doğal gazın, hızlı bir şekilde devreye alınabiliyor olması nedeniyle yeniden popülarite kazandığı görülüyor.

Veri merkezlerinin hızla arttığı Georgia eyaletinde, bir enerji şirketi 10 gigavatlık gazlı jeneratörler için izin talebinde bulundu. Ayrıca, bazı sağlayıcılar ve Elon Musk'ın xAI girişimi, mevcut kabiliyetlerini hızlı bir şekilde artırmak için yurt dışından kullanılmış türbin satın alma yoluna gitti. Hatta uçak türbinlerinin yeniden değerlendirilmesi, eski bir niş çözüm olarak yeniden gündeme geliyor.

İç Güvenlik Sekreteri Doug Burgum, Ekim ayında yaptığı bir açıklamada, "Gerçek varoluşsal tehdit şimdi iklim değişiminin bir derecesi değil. Yeterince gücümüz yoksa yapay zeka silahlanma yarışını kaybetme riskiyle karşı karşıyayız," dedi.

Teknoloji devleri, iklim taahhütlerini de sessizce geri plana itiyorlar. Örneğin, Google, 2030'a kadar net sıfır karbon emisyonu vaadinde bulunmuştu ancak bu taahhüt, Haziran ayında internet sitesinden kaldırıldı. Bunun yerine, firmalar uzun vadeli projeleri teşvik ediyorlar. Amazon, Tam Modüler Reaktörler (Small Modular Reactors - SMRs) aracılığıyla nükleer enerjide bir canlanma ile ilgili çalışmalar yürütüyor.

Google, 2029 yılında Iowa’da bir reaktörü yeniden başlatmayı planlıyor. Ayrıca, Trump yönetimi, Ekim sonlarında 2030'a kadar on geleneksel reaktörün inşaatı için $80 milyar yatırım duyurdu. Hyberscalers ayrıca, özellikle California ve Texas'ta güneş enerjisi ve enerji depolamaya da büyük yatırımlar yapıyor.

Texas elektrik şebekesi, 2030 yılına kadar bu teknolojiler aracılığıyla yaklaşık 100 gigavat kapasiteleri artırmayı planlıyor. Son olarak, Elon Musk, Starlink programı aracılığıyla, Google ise güneş enerjisi ile çalışacak yonga setlerini uzaya yerleştirme önerileri üzerinde çalışıyor. Google, 2027'de deneyler yapmayı planlıyor.