Genel Bakış: Türkiye Konut Piyasasının Temmuz Performansı

Türkiye'nin dinamik konut piyasası, Temmuz ayında sergilediği güçlü performansla bir kez daha dikkatleri üzerine çekti. Gerçekleştirilen toplam **142 bin 858 adet** konut satışı, sektördeki canlılığın ve tüketici talebinin güçlü seyrini teyit etti. Bu rakam, bir önceki yılın aynı ayına göre **%12,4'lük** kayda değer bir artışı ifade ederek, piyasadaki olumlu momentumu gözler önüne serdi. Geçen yılın Temmuz ayına kıyasla yaşanan bu çift haneli büyüme, konut sektörünün mevcut ekonomik koşullara rağmen sağlam temeller üzerinde ilerlemeye devam ettiğini ve alıcıların piyasaya olan güveninin sürdüğünü gösteriyor. Bu artış, hem bireysel yatırımcıların hem de ilk kez ev sahibi olmak isteyenlerin aktifliğini yansıtan önemli bir gösterge olarak kabul ediliyor. Piyasadaki bu hareketlilik, genel ekonomik aktiviteye de olumlu katkıda bulunma potansiyeli taşıyor.

Konut Satışlarında Genel Eğilimler ve Dönemsel Büyüme

Türkiye konut piyasasında Temmuz ayındaki bu güçlü performansın yanı sıra, yılın ilk yedi aylık dönemine ilişkin kümülatif veriler de dikkat çekici bir büyüme ivmesini işaret ediyor. Ocak-Temmuz döneminde gerçekleşen toplam konut satışı, **834 bin 751 adede** ulaşarak, bir önceki yılın aynı dönemine göre **%24,2'lik** etkileyici bir artış kaydetti. Bu yüksek oranlı büyüme, yıl genelinde konut piyasasının ne denli aktif bir dönemden geçtiğini net bir şekilde ortaya koyuyor. Aylık bazdaki artışın ötesinde, bu kümülatif büyüme, sektördeki talebin kalıcı ve yaygın olduğunu; geçici dalgalanmaların ötesinde yapısal bir artış trendinin oluştuğunu gösteriyor. Özellikle ilk yedi aydaki bu ivme, yıl sonunda ulaşılacak toplam satış hacmi açısından beklentileri yükseltiyor ve sektör paydaşlarına pozitif bir görünüm sunuyor.

Bölgesel Dağılım ve Önemli Merkezler

Konut satışlarının bölgesel dağılımı incelendiğinde, büyük metropollerin piyasaya yön veren lokomotif rolü bir kez daha belirginleşti. Temmuz ayında en fazla konut satışının gerçekleştiği iller sıralamasında, **23 bin 152 adetle İstanbul** liderliğini sürdürdü. İstanbul'u **12 bin 491 adetle Ankara** ve **7 bin 815 adetle İzmir** takip etti. Bu üç büyükşehir, Türkiye genelindeki toplam konut satışlarının önemli bir bölümünü oluşturarak, ekonomik ve demografik yoğunluğun konut talebi üzerindeki etkisini açıkça ortaya koydu. Bu iller, hem nüfus yoğunluğu hem de iş ve sosyal olanaklar açısından sundukları cazibe ile konut alıcıları için birincil tercihler olmaya devam ediyor. Özellikle İstanbul'un tek başına, Türkiye genelindeki toplam satışların yaklaşık beşte birini gerçekleştirmesi, şehrin konut piyasası için taşıdığı stratejik önemi vurguluyor.

Öte yandan, konut satış sayısının en az olduğu iller ise sıralamanın diğer ucunda yer aldı. **58 adetle Ardahan**, **93 adetle Bayburt** ve **103 adetle Hakkari**, en düşük konut satış hacmine sahip iller olarak kaydedildi. Bu illerdeki düşük satış adetleri, genellikle nüfus yoğunluğunun, ekonomik aktivitenin ve kentsel gelişim düzeyinin daha sınırlı olmasından kaynaklanmakta olup, ülke genelindeki bölgesel farklılıkları yansıtan doğal bir sonuç olarak değerlendiriliyor. Bu dağılım, Türkiye konut piyasasının heterojen yapısını ve bölgesel dinamiklerin satış hacimleri üzerindeki doğrudan etkisini net bir şekilde ortaya koyuyor.

Finansman Türlerine Göre Satışlar: İpotekli ve Diğer Satışlar

Konut satışlarında finansman yöntemleri, piyasanın genel eğilimleri ve tüketici davranışları hakkında önemli ipuçları sunar. Temmuz ayı verileri, ipotekli ve diğer satış türlerinin dinamiklerinde belirgin farklılıklar olduğunu ortaya koydu.

İpotekli Konut Satışlarındaki Dinamikler

Temmuz ayında ipotekli konut satışları, dikkat çekici bir büyüme sergileyerek piyasadaki finansman kanallarının önemini vurguladı. Bu dönemde toplam **18 bin 425 adet** ipotekli konut satışı gerçekleşti. Bu rakam, bir önceki yılın aynı ayına göre tam **%60,3'lük** rekor bir artışı temsil ediyor. Bu denli yüksek bir artış oranı, konut kredilerine olan talebin ciddi şekilde yükseldiğini veya kredi faiz oranlarındaki potansiyel değişimlerin alıcıları harekete geçirdiğini düşündürüyor. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı ise **%12,9** olarak gerçekleşti. Her ne kadar toplam içindeki payı nispeten düşük görünse de, gösterdiği büyüme oranı, ipotekli satışların piyasanın genel yükselişine önemli bir katkı sağladığını ve gelecekteki potansiyelini işaret ediyor. Bu durum, finansal piyasalardaki gelişmelerin konut sektörüne doğrudan yansıdığının bir kanıtı niteliğinde.

Yılın Ocak-Temmuz dönemine bakıldığında ise ipotekli konut satışlarındaki büyüme ivmesinin çok daha güçlü olduğu gözlemlendi. Kümülatif olarak **121 bin 515 adet** ipotekli konut satışı gerçekleşirken, bu sayı bir önceki yılın aynı dönemine göre **%93,2'lik** olağanüstü bir artışı temsil etti. Bu neredeyse iki katına çıkan büyüme oranı, yılın başından bu yana konut kredisi kullanımının ne denli yaygınlaştığını ve alıcıların finansman desteğiyle konut edinimine yöneldiğini gösteriyor. İpotekli satışlar içinde ilk el konut satışları da önemli bir yer tuttu; Temmuz ayında **4 bin 438 adet**, Ocak-Temmuz döneminde ise **28 bin 884 adet** ipotekli ilk el konut satışı gerçekleşti. Bu veriler, özellikle yeni konut projelerinde banka kredisi kullanımının yaygınlaştığını ve inşaat sektörünün finansman destekli talepten faydalandığını ortaya koyuyor.

Diğer Satış Türlerinin Pazardaki Rolü

Konut piyasasında ipotekli satışların yanı sıra, 'diğer satışlar' kategorisi de büyük bir hacim ve önemli bir piyasa payına sahip. Temmuz ayında Türkiye genelinde **124 bin 433 adet** diğer konut satışı gerçekleşti. Bu rakam, bir önceki yılın aynı ayına göre **%7,6'lık** bir artışı ifade ediyor. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı ise oldukça yüksek bir oran olan **%87,1** olarak kaydedildi. Bu durum, konut alımlarının büyük bir kısmının nakit veya kişisel finansman yöntemleriyle (tüketici kredileri, tasarruflar vb.) gerçekleştirildiğini gösteriyor. İpotekli satışlardaki yüksek büyüme oranına rağmen, piyasanın ana omurgasını hala ipotek dışı satışların oluşturduğu görülüyor. Bu segmentin sağlam büyümesi, piyasanın farklı finansal araçlara bağımlılığının dengeli olduğunu ve geniş bir alıcı kitlesine hitap ettiğini gösteriyor.

Ocak-Temmuz dönemindeki diğer konut satışları ise **713 bin 236 adede** ulaşarak, bir önceki yılın aynı dönemine göre **%17,1'lik** bir artış kaydetti. Bu kümülatif büyüme, yıl genelinde de diğer satış türlerinin piyasadaki baskın konumunu koruduğunu ve istikrarlı bir şekilde büyüdüğünü teyit ediyor. Yüksek orandaki bu satışlar, piyasada ciddi bir nakit akışı olduğunu veya alıcıların konut edinimi için farklı finansal çözümleri aktif olarak kullandığını gösteriyor. Özellikle ipotekli satışlardaki keskin artışa rağmen, diğer satışların da kayda değer bir ivme yakalaması, konut piyasasındaki talebin çok yönlü ve çeşitli kaynaklardan beslendiğini ortaya koyuyor.

Piyasa Segmentasyonu: Sıfır ve İkinci El Konutlar

Konut piyasasının dinamiklerini anlamak için sıfır (ilk el) ve ikinci el konut satışları arasındaki ayrım büyük önem taşır. Temmuz ayı verileri, her iki segmentteki hareketliliği ve piyasa içindeki paylarını net bir şekilde gösterdi.

İlk El Konut Satışlarının Görünümü

Türkiye genelinde ilk el konut satışları, Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre **%7,8'lik** bir artış göstererek **43 bin 984 adet** olarak gerçekleşti. Bu rakam, yeni inşa edilen konut projelerine olan talebin devam ettiğini ve müteahhitlik sektörünün aktifliğini sürdürdüğünü işaret ediyor. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı ise **%30,8** olarak belirlendi. Bu oran, piyasadaki her 10 konuttan yaklaşık 3'ünün sıfır konut olduğunu ve yeni projelerin pazar payının önemli bir seviyede bulunduğunu ortaya koyuyor. Özellikle kentsel dönüşüm projeleri ve yeni yerleşim alanlarının gelişimiyle birlikte ilk el konut arzının arttığı göz önünde bulundurulduğunda, bu satışların sektörün geleceği açısından kritik bir gösterge olduğu söylenebilir.

Ocak-Temmuz dönemindeki ilk el konut satışları ise **251 bin 608 adede** ulaşarak, bir önceki yılın aynı dönemine göre **%17,5'lik** bir artış kaydetti. Yılın genelinde de ilk el konut segmentindeki bu istikrarlı büyüme, inşaat sektöründeki üretimin alıcılarla buluşma hızını ve yeni konut projelerine olan yatırımcı ve son kullanıcı ilgisini teyit ediyor. Bu kümülatif büyüme, sadece mevcut talebi karşılamakla kalmayıp, aynı zamanda kentsel gelişime ve yeni konut stokunun oluşturulmasına da önemli katkılar sağlıyor.

İkinci El Konut Piyasasındaki Hareketlilik

İkinci el konut piyasası, Türkiye genelindeki konut satışlarının geleneksel olarak en büyük bölümünü oluşturmaya devam ediyor. Temmuz ayında ikinci el konut satış sayısı, bir önceki yılın aynı ayına göre **%14,6'lık** kayda değer bir artışla **98 bin 874 adet** olarak gerçekleşti. Bu yükseliş, ikinci el konut piyasasının yüksek likiditeye sahip olduğunu ve geniş bir alıcı kitlesi tarafından tercih edildiğini gösteriyor. Toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışının payı ise oldukça baskın bir oran olan **%69,2** olarak belirlendi. Bu oran, her 10 konuttan yaklaşık 7'sinin ikinci el olduğunu ve piyasanın büyük ölçüde mevcut konut stokunun el değiştirmesiyle şekillendiğini ortaya koyuyor. İkinci el piyasasındaki bu güçlü performans, genellikle daha uygun fiyat seçenekleri, yerleşik altyapı ve hemen taşınma avantajları gibi faktörlerle destekleniyor.

Ocak-Temmuz dönemindeki ikinci el konut satışları ise **583 bin 143 adede** ulaşarak, bir önceki yılın aynı dönemine göre **%27,3'lük** oldukça yüksek bir artış kaydetti. Bu kümülatif büyüme oranı, ilk el satışlarındaki artış oranını da geride bırakarak, ikinci el konut piyasasının yıl genelinde çok daha dinamik bir seyir izlediğini gösteriyor. İkinci el piyasasındaki bu güçlü büyüme, genel konut talebinin önemli bir kısmını karşılarken, aynı zamanda mevcut konut stokunun değerini ve piyasadaki dolaşım hızını da yansıtıyor. Bu veriler, piyasada konut değiştirme veya yeni bir yaşam alanına geçme eğiliminin yoğun olduğunu ve ikinci el piyasasının, konut sektörünün genel sağlığı açısından hayati bir rol oynadığını teyit ediyor.

Yabancılara Yapılan Konut Satışları: Trendler ve Vatandaşlıklar

Türkiye konut piyasasının önemli bir segmentini oluşturan yabancılara yapılan konut satışları, Temmuz ayında genel piyasa eğilimlerinden farklı bir seyir izledi ve dikkat çekici bir düşüş kaydetti.

Yabancı Yatırımcı İlgisinin Seyri

Temmuz ayında yabancılara yapılan konut satışları, bir önceki yılın aynı ayına göre **%18,6 oranında bir azalışla** **bin 913 adet** olarak gerçekleşti. Bu düşüş, genel piyasadaki artışın aksine, yabancı yatırımcı ilgisinde belirli bir yavaşlamanın yaşandığını gösteriyor. Toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı ise **%1,3** gibi nispeten küçük bir oran olarak kaydedildi. Bu düşük pay, yabancı satışlarındaki azalışın genel konut piyasası üzerindeki etkisinin sınırlı olduğunu ancak bu segmentin kendi iç dinamiklerinde bir değişime işaret ettiğini ortaya koyuyor. Yabancı satışlarındaki bu gerileme, uluslararası ekonomik koşullar, döviz kuru hareketlilikleri veya bölgesel jeopolitik gelişmeler gibi faktörlerden etkilenebilecek hassas bir segment olduğunu gösteriyor.

Yabancılara yapılan konut satış sayısının en fazla olduğu iller sıralamasında, **643 adetle İstanbul** ilk sırada yer alırken, onu **642 adetle Antalya** ve **175 adetle Mersin** takip etti. Bu iller, yabancı alıcılar için popüler destinasyonlar olmaya devam etse de, genel düşüş trendi bu bölgelerde de etkisini gösterdi. Özellikle İstanbul ve Antalya'nın başa baş gitmesi, yabancı yatırımcıların hem metropol hem de turistik bölgelerdeki konutlara olan ilgisinin devam ettiğini ancak hacimsel olarak bir önceki yıla göre gerileme yaşandığını ortaya koyuyor.

Yılın Ocak-Temmuz dönemindeki kümülatif yabancı konut satışları ise **11 bin 267 adet** olarak gerçekleşirken, bu rakam bir önceki yılın aynı dönemine göre **%12,1'lik** bir azalışı ifade etti. Aylık düşüşün yanı sıra, kümülatif bazdaki bu gerileme, yabancı yatırımcı ilgisindeki yavaşlamanın dönemsel olmaktan ziyade, yılın genelinde gözlemlenen bir eğilim olduğunu gösteriyor. Bu durum, yabancı yatırımcıların Türkiye konut piyasasına olan yaklaşımında bir takım değişikliklerin meydana geldiğini veya rekabetçi piyasa koşullarının bu segmenti etkilediğini düşündürüyor.

Uyruklara Göre Yabancı Alıcı Profili

Temmuz ayında Türkiye'den konut edinen yabancı uyruklu vatandaşların profili de belli oldu. Ülke uyruklarına göre en fazla konut satışı sırasıyla **315 adetle Rusya Federasyonu** vatandaşlarına yapıldı. Rusya'yı **152 adetle İran** ve **135 adetle Almanya** vatandaşları takip etti. Rusya Federasyonu vatandaşlarının liderliği, son dönemdeki küresel gelişmeler ve bölgesel dinamiklerin etkisiyle Türkiye'nin onlar için bir yatırım ve yerleşim alternatifi olarak öne çıktığını gösteriyor. İran ve Almanya vatandaşlarının da ilk üçte yer alması, coğrafi yakınlık, kültürel bağlar ve yatırım potansiyeli gibi faktörlerin alım kararlarında etkili olduğunu ortaya koyuyor. Bu uyruk dağılımı, Türkiye'nin yabancıya konut satışında belirli ülkelerden gelen talebin yoğunlaştığını ve bu ülkelerdeki ekonomik ve sosyal faktörlerin piyasa üzerindeki etkisini gözler önüne seriyor.

Genel Değerlendirme ve Piyasaya Etkileri

Temmuz ayı konut satış verileri, Türkiye konut piyasasının genel olarak güçlü bir büyüme ivmesini koruduğunu gösteriyor. Toplam satışlarda ve özellikle ipotekli ve ikinci el segmentlerinde yaşanan çift haneli artışlar, piyasaya olan güvenin ve talebin sürdüğünü teyit ediyor. Yılın ilk yedi aylık kümülatif verileri de bu pozitif eğilimi destekler nitelikte. Büyük şehirlerin lokomotif rolü devam ederken, bölgesel farklılıklar piyasanın heterojen yapısını ortaya koyuyor. İpotekli satışlardaki olağanüstü büyüme, finansman imkanlarının piyasa üzerindeki belirleyici etkisini vurgularken, diğer satış türlerinin baskın payı, piyasanın farklı finansman kanallarından beslendiğini gösteriyor. İkinci el konut piyasasının pazar liderliği ve güçlü büyümesi, mevcut konut stokunun dinamizmini ve geniş alıcı kitlesini yansıtıyor. İlk el satışlarındaki artış ise inşaat sektörünün canlılığını sürdürdüğünü gösteriyor. Ancak yabancılara yapılan konut satışlarındaki düşüş, bu segmentin kendine özgü dinamiklere sahip olduğunu ve uluslararası gelişmelerden daha fazla etkilendiğini ortaya koyuyor. Rusya, İran ve Almanya vatandaşlarının öncülüğündeki yabancı alımlar, belirli coğrafyalardan gelen talebin yoğunlaştığını gözler önüne seriyor. Tüm bu veriler ışığında, Türkiye konut piyasasının genel olarak sağlam bir zeminde ilerlediği, ancak yabancı yatırımcı ilgisi gibi belirli segmentlerde farklı eğilimlerin gözlemlendiği bir dönemden geçtiği söylenebilir. Bu kapsamlı analiz, sektördeki mevcut durumu anlamak ve geleceğe yönelik stratejiler geliştirmek için önemli bir temel sunuyor.