İlaç Devlerine Rekabet Soruşturması: Kritik Savunmalar

Rekabet Kurumu'ndan İlaç Sektörüne Kapsamlı Soruşturma: Kritik Savunmalar Tamamlandı

Türk ilaç sektörünün önde gelen teşebbüslerini ilgilendiren büyük bir rekabet soruşturmasında, Rekabet Kurumu tarafından kritik bir sözlü savunma toplantısı gerçekleştirildi. Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle başkanlığında Kurum merkezinde yapılan bu toplantı, sektördeki rekabetçi dinamikler açısından önemli bir dönüm noktası oldu.

Soruşturmanın Temel İddiaları ve Kapsamı

Soruşturma, başlıca üç ana iddia etrafında şekillendi: teşebbüsler arasında rekabete hassas bilgi paylaşımı, çalışan ayartmama anlaşmalarına taraf olunması ve özel olarak AbbVie Tıbbi İlaçlar Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi (ABBVIE)'nin hakim durumunu kötüye kullanması. Rekabete hassas bilgi paylaşımı, şirketlerin piyasa stratejilerini şeffaflaştırarak rekabeti azaltma potansiyeli taşırken; çalışan ayartmama anlaşmaları, iş gücü piyasasında rekabeti kısıtlayarak ücretleri ve yetenek hareketliliğini olumsuz etkileyebilir. Hakim durumun kötüye kullanılması ise, pazar gücüne sahip bir teşebbüsün bu gücünü piyasa dışı avantajlar elde etmek amacıyla kullanmasıdır.

Soruşturmaya Dahil Edilen Şirketler ve Genişleyen Liste

Soruşturma heyeti temsilcisinin açıklamalarına göre, başlangıçta AbbVie ile Pfizer PFE İlaçları AŞ (PFIZER) arasındaki rekabete hassas bilgi paylaşımı iddiaları ve çalışan ayartmama anlaşmalarına taraf olduğu iddialarıyla AbbVie, Abdi İbrahim İlaç San. ve Tic. AŞ (Abdi İbrahim), AstraZeneca İlaç San. ve Tic. Ltd. Şti. (Astrazeneca), BASF Türk Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti. (BASF), Bausch+Lomb Sağlık ve Optik Ürünleri Tic. AŞ (Bausch&Lomb), Bayer Türk Kimya San. Ltd. Şti. (Bayer), Glaxosmithkline İlaçları San. ve Tic. AŞ (GSK), İlko İlaç San. ve Tic. AŞ (İlko), Johnson Sıhhi Malzeme San. ve Tic. Ltd. Şti. (Johnson&Johnson), Liba Laboratuarları AŞ (Liba), Menarini Sağlık ve İlaç San. Tic. AŞ (Menarini), Merck İlaç Ecza ve Kimya Tic. AŞ (Merck), Merck Sharp Dohme İlaçları Ltd. Şti. (MSD), Michael Page NEM İstihdam Danışmanlığı Ltd. Şti. (Michael Page), Panasonic Elektronik Satış AŞ (Panasonic), PFIZER, Sanofi İlaç San. ve Tic. AŞ (Sanofi), SIFI İlaç AŞ (SIFI) ve World Medicine İlaç San. ve Tic. AŞ (World Medicine) hakkında soruşturma açılmıştı.

Soruşturma süreci ilerledikçe, elde edilen yeni kanıtlar ışığında Adeka İlaç San. ve Tic. AŞ (Adeka), Arven İlaç San. ve Tic. AŞ (Arven), Berko İlaç ve Kimya San. AŞ (Berko), Bilim İlaç Sanayii ve Tic. AŞ (Bilim), Daiichi Sankyo İlaç Tic. Ltd. Şti. (Daiichi), Drogsan İlaçları San. ve Tic. AŞ (Drogsan), Genveon İlaç San. ve Tic. AŞ (Genveon), Neutec İlaç San. Tic. AŞ (Neutec), Novartis Sağlık, Gıda ve Tarım Ürünleri San. ve Tic. AŞ (Novartis), Sanovel İlaç San. ve Tic. AŞ (Sanovel), Santa Farma İlaç San. AŞ (Santa Farma) ve Servier İlaç ve Araştırma AŞ (Servier) de soruşturmaya dahil edildi. Daha sonraki aşamalarda ise Argis İlaç Sanayi ve Ticaret AŞ (Argis), Farmatek İlaç Sanayi ve Ticaret AŞ (Farmatek), Helba İlaç İç ve Dış Sanayi Ticaret AŞ (Helba), Amgen ve Novo Nordisk de soruşturma kapsamına alındı.

İhlal Bulguları ve İdari Para Cezası Talepleri

Soruşturma heyeti, detaylı incelemeler neticesinde Adeka, Amgen, Argis, Arven, Astrazeneca, Berko, Farmatek, Helba, İlko, Merck, Novartis, Novo Nordisk, Pfizer, Sanofi, Sanovel, Santa Farma ve Servier olmak üzere toplam 17 şirketin çalışan ayartmama anlaşmaları ve rekabete hassas bilgi paylaşımı eylemleriyle Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'u ihlal ettiğini bildirdi. Heyet, bu ihlallerin bireysel muafiyetten yararlanamayacağı ve ilgili teşebbüslere idari para cezası uygulanması gerektiğini vurguladı.

Öte yandan, AbbVie, Basf, Bausch&Lomb, Bayer, Daiichi, Johnson&Johnson, Liba, Michael Page, MSD, Neutec, Panasonic, SIFI ve World Medicine firmalarının ise kanunu ihlal etmediği tespit edildiğinden idari para cezası uygulanmasına gerek görülmedi.

Şirket Temsilcilerinden Savunmalar

Sözlü savunma toplantısında, hakkında idari para cezası istenen şirket temsilcilerine de kendilerini ifade etme fırsatı sunuldu. Adeka temsilcisi, ihlal iddiasına katılmayarak Kovid-19 salgını dönemindeki aşı tedariki kaynaklı artan istihdam ihtiyacını gerekçe gösterdi. 2020-2021'de 550'ye yakın çalışanları olduğunu ancak diğer yıllarda istihdamın 500 kişinin üzerinde olmadığını belirtti. Amgen temsilcisi ise, firmalarına yönelik bulgunun gerçek olmadığını ve varsayımlara dayandığını savundu.

Rekabet Kurulundan Nihai Karar Bekleniyor

Sözlü savunma toplantısının tamamlanmasının ardından Rekabet Kurulu, soruşturmaya ilişkin nihai kararını önümüzdeki 15 gün içinde açıklayacak. Kararın daha erken alınması durumunda Kurumun internet sitesinden duyurulacağı bilgisi verildi. Bu karar, ilaç sektöründe rekabet kurallarına uyum ve gelecekteki ticari pratikler üzerinde belirleyici bir etki yaratabilir.