Gıda Güvenliği: Pestisitlere Reçete Dönemi Başlıyor

Gıda Güvenliğinde Yeni Dönem: Pestisitlere Bitki Reçetesi Zorunluluğu

Tarım ve Orman Bakanlığı, gıda güvenliğini ve insan sağlığını tehdit eden pestisit kullanımını kontrol altına alma yönünde stratejik ve devrim niteliğinde bir adım atmaya hazırlanıyor. Bakan İbrahim Yumaklı'nın açıklamalarıyla duyurulan yeni uygulama, sektörde “sofradaki sessiz tehlike” olarak nitelendirilen pestisitlerin satışına ‘Bitki Reçetesi (B-REÇETE)’ zorunluluğu getiriyor. Bu düzenleme, tarımsal üretimde sürdürülebilirlik ve insan sağlığı odaklı bir dönüşümün habercisi olarak değerlendiriliyor.

Bakan Yumaklı, televizyonların Ankara temsilcileriyle gerçekleştirdiği toplantıda, zirai ilaç kullanımına yönelik bu yeni modelin detaylarını paylaştı. Buna göre, çiftçiler artık zirai ilaç bayilerinden istedikleri miktarda pestisit temin edemeyecek. Tıpkı insan sağlığı için eczanelerden ilaç alımında olduğu gibi, her bir tarım arazisi ve ekili bitki türü için özel olarak hazırlanacak bir reçete ile sadece belirlenen miktar ve dozajda pestisit alınabilecek. Bu sistem, ilaçların bilinçsiz ve aşırı kullanımının önüne geçmeyi, böylece hem ürünlerdeki kalıntı miktarını azaltmayı hem de çevresel etkiyi minimize etmeyi hedefliyor.

Pilot uygulamalarla hayata geçirilecek olan B-REÇETE sistemi, örneğin belirli bir tarlanın ihtiyacı 10 birim ilaç ise, çiftçinin 15 birimlik bir alım yapmasının önüne geçecek. Bu titiz denetim mekanizması, ürün bazında doğru ilacın, doğru dozda ve doğru zamanda kullanılmasını sağlayarak, tarımsal verimliliği artırırken, halk sağlığını ve ekosistemi koruma yönünde önemli bir eşik atlatacak. Bu uygulamanın, uzun vadede Türk tarım ürünlerinin uluslararası pazardaki rekabet gücünü de artırarak, gıda ihracatı potansiyeline olumlu yansıması bekleniyor.

Yangın Yönetimi ve İleri Teknoloji Kullanımı

İHA'larla Yangın Tespitinde Küresel Liderlik

Bakan Yumaklı, küresel iklim değişikliğinin tetiklediği yangın felaketlerine karşı yürütülen mücadelede Türkiye'nin stratejik konumunu da vurguladı. Avrupa genelinde yaklaşık 1 milyon hektarlık alanın yangınlara teslim olduğu bir dönemde, Türkiye'nin yangınla mücadele kapasitesi ve teknolojik yatırımları dikkat çekiyor. Yılbaşından bu yana 5 bin 300'ün üzerinde yangın vakasıyla karşılaşıldığını belirten Bakan, bu yangınların yüzde 57'sinin orman dışı alanlarda başlayıp başarılı bir şekilde söndürüldüğünü, yüzde 30'luk kısmının orman dışı alanda başlayıp ormana sıçramasına rağmen kontrol altına alındığını, sadece yüzde 13'lük bir kısmının ise ormanlık alanda başlayarak söndürüldüğünü ifade etti. Bu istatistikler, Türkiye'nin yangınla mücadeledeki proaktif yaklaşımını ve operasyonel etkinliğini gözler önüne seriyor.

Yangınlarla mücadelede konuşlandırılan kaynaklar da Bakan tarafından detaylandırıldı: 27 uçak, 105 helikopter, 6 bin kara aracı ve 25 bin orman kahramanının görev aldığı bu devasa operasyonlarda, havadan 51 bin 121 sorti yapılarak 161 bin 392 ton su atıldı. Bu rakamlar, Türkiye'nin yangınla mücadelede ulusal seferberlik ruhuyla hareket ettiğini ve önemli kaynaklar tahsis ettiğini gösteriyor. En kritik teknolojik atılımlardan biri ise, Türkiye'nin 14 adet İnsansız Hava Aracı (İHA) ile yangın tespitinde dünyada bu teknolojiyi kullanan ikinci ülke konumunda olması. Bu teknolojik üstünlük, yangınların erken tespiti ve hızlı müdahale kapasitesini artırarak, potansiyel ekonomik ve çevresel zararı minimize etme potansiyeli taşıyor. Bakan, yangınların yüzde 90'ından fazlasının insan kaynaklı olduğuna dikkat çekerek, bu yöndeki farkındalık artırma ve önleme çalışmalarının önemini vurguladı.

Batı Karadeniz'de Artan Yangın Riski ve Önlemler

İklim değişikliğinin coğrafi risk haritalarını yeniden şekillendirdiğine değinen Bakan Yumaklı, daha önce yangın açısından nispeten düşük riskli kabul edilen Batı Karadeniz bölgesinin, Akdeniz ve Ege bölgeleri kadar riskli hale geldiğini belirtti. Kuraklık ve değişen meteorolojik koşullar, bu bölgelerde de yangın riskini ciddi şekilde artırıyor. Bu stratejik tespit, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın risk değerlendirme ve önlem alma mekanizmalarını Batı Karadeniz özelinde güçlendirmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Bölgesel adaptasyon stratejileri ve erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi, bu yeni risk profilinin ekonomik ve çevresel etkilerini yönetmek için kritik önem taşıyor.

Su Yönetimi ve Kayıp-Kaçak Sorunu

Ülke genelindeki su kaynaklarının yönetimi ve tasarrufu da Bakan Yumaklı'nın gündemindeki önemli başlıklardandı. Şehirlerde yaşanan ciddi kayıp-kaçak sorununa dikkat çekerek, barajlardaki su seviyelerinin düşüşünün anlık bir durum olmadığını, aksine belediyelerin su yönetimi planlarına uyumsuzluklarından kaynaklandığını ifade etti. Bakan, özellikle belirli dönemlerde yeraltı kaynaklarına yönelmek yerine barajlara aşırı yüklenilmesinin, su kıtlığını hızlandırdığına işaret etti. Bu tespit, su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi için merkezi ve yerel yönetimler arasında daha güçlü bir koordinasyon ve planlama ihtiyacını vurguluyor. Su kaynaklarının etkin ve verimli kullanımı, hem tarımsal üretimin devamlılığı hem de kentlerin su güvenliği açısından hayati önem taşıyor ve doğrudan ülke ekonomisini etkileyen bir faktör olarak öne çıkıyor.

Su Ürünleri İhracatında Rekorlar ve Afrika Pazarı

Türkiye ekonomisi için önemli bir döviz kaynağı olan su ürünleri sektörü, Bakan Yumaklı'nın açıklamalarına göre yıllık 2 milyar dolar seviyesinde ihracat hacmine ulaşarak her yıl yeni rekorlara imza atıyor. Türk balıkçılarının uluslararası sulardaki başarısı, özellikle Afrika kıtasında kaydettiği ilerlemeyle dikkat çekiyor. Halihazırda 10 Afrika ülkesiyle balıkçılık anlaşması bulunan Türkiye, 15 Afrika ülkesiyle daha bu alanda anlaşma imzalamak üzere görüşmelerini sürdürüyor. Bu stratejik genişleme, Türkiye'nin su ürünleri sektöründeki küresel ayak izini büyütmekle kalmıyor, aynı zamanda Afrika'daki balıkçılık potansiyelinden yararlanarak ihracat gelirlerini çeşitlendirme ve artırma amacını taşıyor.

Bakan Yumaklı, bu kapsamda Senegal ile yürütülen müzakerelerin önemine özel bir vurgu yaptı. Senegal'in Avrupa Birliği ile olan balıkçılık anlaşmasının 2024'te sona erecek olması, Türkiye için kritik bir fırsat penceresi açıyor. Bu potansiyel anlaşma, Türkiye'nin Afrika'daki denizcilik ve balıkçılık alanındaki etkinliğini önemli ölçüde artırarak, uzun vadeli stratejik ve ekonomik kazanımlar sağlaması bekleniyor. Bu tür uluslararası işbirlikleri, sadece ihracat hacmini artırmakla kalmıyor, aynı zamanda Türkiye'nin bölgesel ve küresel ekonomik aktör olarak konumunu pekiştiriyor.

Gıda Güvenliği ve Hayvan Refahı Denetimleri

Sıkı Gıda Denetimleri ve Tüketici Sağlığı

Gıda güvenliği, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın en hassas olduğu alanlardan biri olmaya devam ediyor. Bakan Yumaklı, yılın ilk 7 ayında 750 bin gıda denetimi yapıldığını ve bu denetimler sonucunda 1.3 milyar Türk Lirası tutarında cezai işlem uygulandığını açıkladı. Bu rakamlar, gıda sektöründeki haksız uygulamalarla mücadelede gösterilen kararlılığı ve tüketicinin sağlığını koruma önceliğini açıkça ortaya koyuyor. Denetimlerin hız kesmeden devam edeceği mesajı, sektördeki tüm paydaşlar için önemli bir uyarı niteliği taşıyor.

Halk sağlığını doğrudan etkileyen bir diğer önemli çalışma ise, Sağlık Bakanlığı ile işbirliği içinde yürütülen şeker hastalığı ve obezite ile mücadele çabaları. Bu kapsamda, alkolsüz içecekler ve meyve nektarlarından alınan şeker miktarının azaltılmasına yönelik çalışmalar devam ediyor. Bu adım, Türkiye'nin ulusal sağlık politikalarıyla uyumlu olarak, daha sağlıklı beslenme alışkanlıklarını teşvik etmeyi ve toplum sağlığına yönelik riskleri azaltmayı hedefliyor. Gıda sanayisinin bu düzenlemelere uyumu, sektörün gelecekteki büyüme stratejilerini de şekillendirecektir.

Hayvan Refahı ve Petshop Denetimleri

Hayvan refahına yönelik denetimler de bakanlığın titizlikle yürüttüğü faaliyetler arasında yer alıyor. Geçen yıl 996 hayvan bakımevi ve 2 bin 13 petshop denetlenirken, bu yıl hayvan bakımevlerine 1429, petshoplara ise 494 denetim yapıldığı belirtildi. Özellikle petshoplara yönelik denetimlerin, usulsüzlüklerin önüne geçme konusunda büyük bir kararlılıkla sürdürüldüğü vurgulandı. Kanundan bu yana, son 1 yıl içerisinde kanuna aykırı hareket eden 19 belediyeye 119 milyon lira, 726 kişiye 29 milyon lira ve ev hayvanlarını terk eden 70 kişiye ise 25 milyon lira para cezası kesildi. Bu cezai işlemler, hayvan haklarının korunması ve sorumlu hayvan sahiplenme bilincinin artırılması yönündeki yasal düzenlemelerin ne kadar ciddiyetle uygulandığını gösteriyor ve toplumda hayvan refahı konusundaki farkındalığın artmasına katkıda bulunuyor.