Euro NCAP Hamlesi: Otomobillerde Fiziksel Tuşlar Geri Geliyor

Euro NCAP'ten Tarihi Karar: Tuşlar Geri Dönüyor, 5 Yıldız Kriterleri Değişiyor

Otomotiv dünyasında önemli bir dönüşümün fitili ateşlendi. Bağımsız araç güvenlik kuruluşu Euro NCAP, sürüş güvenliğini merkeze alan radikal bir karar alarak, araç içi dokunmatik ekranların aşırı kullanımını kısıtlamaya hazırlanıyor. Kurum, 2026 yılından itibaren temel sürüş fonksiyonlarının yalnızca dokunmatik ekranlar üzerinden yönetildiği araçlara en yüksek güvenlik derecesi olan 5 yıldızı vermeyeceğini duyurdu. Bu hamle, sürücü dikkat dağınıklığını azaltmayı ve yol güvenliğini artırmayı hedeflerken, otomobil üreticileri için milyar dolarlık Ar-Ge yatırımlarını ve tasarım stratejilerini doğrudan etkileyecek.

Dikkat Dağınıklığına Karşı Radikal Önlem ve Bilimsel Destek

Euro NCAP'in bu kararı, son yıllarda artan sürücü dikkat dağınıklığı kaynaklı kazalara bir yanıt niteliğinde. Yapılan araştırmalar, her 4 kazadan 1'inin araç içinde dikkat dağınıklığı nedeniyle meydana geldiğini ortaya koyuyor. Özellikle dokunmatik ekran kullanımının, sürüş esnasında ciddi bir bilişsel yük oluşturduğu belirlendi. Testler, Apple CarPlay menüsünü kullanmanın, hafif alkollü araç kullanmaktan 5 kat daha fazla dikkat dağıttığını gösteriyor. Hatta dokunmatik ekranlarla etkileşimin, telefonda mesajlaşmaktan bile daha tehlikeli olduğu bilimsel verilerle destekleniyor. Bu çarpıcı sonuçlar, fiziksel tuşların, sürücülerin bakmadan hissederek işlem yapmasına olanak tanıyan ergonomik avantajını bir kez daha gündeme getirdi.

Yeni Dönem: 2026 ve 2029 Takvimi ile Kademeli Geçiş

Yeni kurallar, kademeli bir takvimle yürürlüğe girecek. 2026 yılından itibaren, sis farları, sinyal lambaları, dörtlü flaşörler ve silecekler gibi kritik sürüş fonksiyonlarının yalnızca dokunmatik ekrandan kontrol edilmesi halinde, söz konusu araçlar Euro NCAP testlerinde en yüksek güvenlik derecesini alamayacak. Bu, üreticilerin söz konusu fonksiyonlar için fiziksel, hissedilebilir kontrol mekanizmalarına geri dönmesini zorunlu kılacak. Kurallar, 2029 yılından sonra daha da sıkılaşacak; klima kontrolleri ve ses seviyesi ayarları gibi günlük kullanımda sık başvurulan ancak dokunmatik ekranlarda gezinmeyi gerektiren fonksiyonların da yalnızca ekrana bağlı olması durumunda araçların güvenlik puanlarından kırılmalar yaşanması planlanıyor. Bu tarihler, otomotiv sektörüne stratejik planlama ve tasarım revizyonları için belirli bir zaman dilimi sunuyor.

Otomotiv Sektörü İçin Stratejik Bir Dönüşüm

Euro NCAP'in bu kararı, yasal bir düzenleme olmamasına rağmen, sektör üzerinde büyük bir etki yaratması bekleniyor. Zira 5 yıldızlı Euro NCAP derecesi, tüketicilerin satın alma kararlarında ve markaların pazarlama stratejilerinde kritik bir rol oynuyor. Güvenlik derecesindeki bir düşüş, bir modelin pazar rekabetçiliğini ve satış hacmini doğrudan olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, küresel otomobil üreticilerinin çoğunluğunun, fiziksel tuşlara yönelik tasarım revizyonlarına hız vermesi öngörülüyor. Bu durum, yeni iç mekan tasarımları, tedarik zinciri değişiklikleri ve üretim süreçlerinde önemli maliyetler ve stratejik öncelikler anlamına geliyor.

Teknoloji ve İnovasyonun Rolü: Sesli Komut Sistemleri

Otomotiv markaları, bu dönüşüme farklı teknolojik yaklaşımlarla da yanıt veriyor. Örneğin, Mercedes gibi önde gelen bazı markaların, yapay zekâ destekli gelişmiş sesli komut sistemleri üzerinde çalıştığı biliniyor. Bu sistemler, menü karmaşasını azaltmayı ve sürücülerin komutları sesli olarak vererek dikkat dağınıklığını en aza indirmeyi hedefliyor. Ancak Euro NCAP'in odağının, temel sürüş güvenliği fonksiyonları için fiziksel geri bildirim sağlayan kontroller olduğu göz önüne alındığında, sesli komut sistemlerinin bu gereksinimi tam olarak karşılayıp karşılamayacağı henüz netlik kazanmış değil. Sektör, güvenlik standartları ile teknolojik inovasyon arasında optimal dengeyi bulma arayışında.

Küresel Perspektif ve Regülatif Farklılıklar

Konu Avrupa Birliği Parlamentosu'na taşınmış olsa da, Euro NCAP kararları henüz yasal bir zorunluluk haline gelmiş değil. Bu, üreticilere belirli bir esneklik tanırken, pazar baskısının regülasyon gücünü üstleneceği bir senaryo yaratıyor. Öte yandan, ABD'deki US NCAP kriterlerinin Euro NCAP ile uyumlu olması gerektiği belirtilse de, özellikle Tesla gibi dokunmatik ekran ağırlıklı tasarımlarıyla bilinen markaların etkisiyle ABD'nin daha esnek bir yaklaşım sergileyebileceği öngörülüyor. Bu durum, küresel otomotiv pazarında bölgesel tasarım farklılıklarına ve stratejik ayrışmalara yol açabilir.