EPDK: Türkiye Elektrik Piyasasında Üretim ve Tüketim Analizi

Türkiye Elektrik Piyasasında Haziran Raporu: Üretimde Düşüş, Tüketimde Artış

Türkiye enerji sektörünün nabzını tutan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yayımlanan Haziran ayına ilişkin "Elektrik Piyasası Sektör Raporu", ülkenin elektrik üretim ve tüketim dinamiklerinde dikkat çekici bir tablo ortaya koydu. Rapora göre, Türkiye'nin lisanslı elektrik üretimi, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 5,4 oranında düşüşle 24 milyon 655 bin 321 megavatsaat seviyesinde gerçekleşti. Bu azalış, enerji arz güvenliği ve üretim stratejileri açısından önemli soruları beraberinde getiriyor.

Üretim Kaynakları ve Stratejik Bağımlılık

Haziran ayında Türkiye'nin elektrik üretim portföyünde ithal kömür santralleri yüzde 24,7'lik pay ile birincil kaynak olmaya devam etti. Bu durum, ülkenin enerji arzında dışa bağımlılığın önemini bir kez daha gözler önüne seriyor. İthal kömürün ardından, yerli ve yenilenebilir kaynaklardan hidroelektrik santralleri yüzde 19,5 ile güçlü bir katkı sağlarken, doğal gaz santralleri yüzde 16'lık pay ile enerji karmasındaki yerini korudu. Rüzgar enerjisi santralleri yüzde 15,4'lük oranla yenilenebilir enerji alanındaki büyümesini sürdürürken, yerli kaynaklardan linyit santralleri yüzde 11,8'lik katkı sundu. Bu ana kaynakları sırasıyla güneş, jeotermal, biyokütle, taş kömürü, asfaltit ve fuel-oil gibi çeşitli diğer enerji üretim tesisleri takip etti. Üretimdeki bu düşüşe rağmen, kaynak çeşitliliği ve yenilenebilir enerjinin artan payı, sektörün gelecekteki dönüşüm potansiyeline işaret ediyor.

Tüketim Dinamikleri ve Sektörel Dağılım

Üretimdeki düşüşe karşın, faturalanan elektrik tüketim miktarı aynı dönemde yüzde 2'lik bir artışla 22 milyon 510 bin 66 megavatsaate yükseldi. Bu durum, piyasada arz ve talep dengeleri üzerinde potansiyel baskı oluşturabileceği sinyallerini veriyor. Tüketimin sektörel dağılımına bakıldığında, sanayi sektörü yüzde 37,3 ile en büyük tüketici konumunda bulunuyor. Bu oran, sanayi üretiminin ve ekonomik aktivitenin elektrik talebi üzerindeki belirleyici etkisini vurguluyor. Kamu ve özel hizmetler sektörü ile diğer aboneler yüzde 27,3'lük pay alırken, mesken aboneleri yüzde 26 ile önemli bir tüketici grubunu oluşturdu. Tarımsal faaliyetlerin tüketimdeki payı yüzde 7,7 olarak kaydedilirken, aydınlatma tüketimi yüzde 1,8 ile en küçük dilimi teşkil etti. Tüketimdeki bu artış eğilimi, ülkenin ekonomik büyümesi ve yaşam standardındaki gelişmeleri yansıtıyor.

Abone Sayısı ve Kurulu Güçte İstikrarlı Büyüme

Haziran ayına ait EPDK raporu, sektörün uzun vadeli büyüme potansiyelini gösteren önemli veriler de içeriyor. Elektrikte tüketici sayısı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,2'lik bir artışla 51 milyon 200 bin 934'e ulaştı. Bu artış, Türkiye'deki enerji erişiminin yaygınlaştığını ve abone tabanının genişlediğini gösteriyor.

Tüketici segmentlerindeki artışlar incelendiğinde, sanayi tüketicilerinin sayısında yüzde 4'lük dikkat çekici bir yükseliş gözlemlendi. Mesken tüketicileri yüzde 2,3, tarımsal faaliyet tüketicileri yüzde 2,2, kamu ve özel hizmetler sektörü ile diğer tüketiciler yüzde 1,9 ve aydınlatma tüketicileri ise yüzde 1,5 oranında arttı. Bu veriler, tüm sektörlerde elektrik talebinin ve kullanımının istikrarlı bir şekilde yukarı yönlü seyrettiğini ortaya koyuyor.

Türkiye'nin lisanslı elektrik kurulu gücü de aynı dönemde yaklaşık yüzde 2,1'lik bir artışla 98 bin 301 megavata yükseldi. Bu, ülkenin enerji üretim kapasitesine yapılan yeni yatırımları ve modernizasyon çabalarını yansıtan kritik bir göstergedir. Kurulu gücün dağılımında ise doğal gaz santralleri yüzde 24,9 ile lider konumda yer alırken, barajlı hidroelektrik santralleri yüzde 24,3 ile hemen arkasından geldi. Rüzgar santralleri yüzde 13,5 ve ithal kömür santralleri yüzde 10,6'lık pay ile toplam kurulu güç içinde önemli yer tuttu. Geri kalan kurulu güç ise diğer enerji kaynaklarından elektrik üreten tesisler tarafından oluşturuldu. Kurulu güçteki bu büyüme, gelecekteki enerji talebini karşılama kapasitesini artırma yönündeki kararlılığın bir göstergesidir.

EPDK'nın Haziran raporu, Türkiye elektrik piyasasının karmaşık ve dinamik yapısını gözler önüne seriyor. Üretimde yaşanan geçici düşüşe rağmen, tüketimdeki artış, abone sayısındaki ve kurulu güçteki istikrarlı yükseliş, sektörün uzun vadeli gelişim potansiyelini koruduğunu ve stratejik planlamaların önemini bir kez daha vurguluyor.