Ekim'de İşten Çıkarma Rekoru ve Piyasa Tepkileri

Çarşamba günü ABD borsaları dalgalı bir seyir izlerken, teknoloji devleri ile ilgili endişeler piyasaları etkiledi ve özel istihdam verileri ekim ayının işten çıkarmalar açısından zorlu geçtiğini gösterdi.

S&P 500 ve Dow Jones Sanayi Ortalaması neredeyse sabit kalırken, teknoloji ağırlıklı Nasdaq Bileşik Endeksi %0,1'den fazla değer kaybetti. Global yerleştirme firması Challenger, Gray & Christmas tarafından yayımlanan bir rapor, Ekim 2023'te açıklanan işten çıkarmaların 2003'ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştığını ortaya koydu. Rapor, şirketlerin maliyetleri düşürmek için bazı pozisyonları sildiğini, pandemi döneminde alınan istihdamların azaltıldığını ve yapay zeka için planlar yapıldığını belirtti.

Geçen ay, işverenler 153,074 işten çıkarma duyurusu yaptı; 2024 Ekim'inde ise bu sayı 55,597 olarak kaydedilmişti.

Yatırımcılar, teknoloji değerlendirmelerinin aşırı olup olmadığı konusunda karışık sinyalleri çözmeye çalışıyor. Çip üreticisi Qualcomm (QCOM), güçlü kazanç ve olumlu yönlendirme sunmasına rağmen, ön piyasalarda hisse değeri %3 kadar düştü. Buna karşın, çip tasarımcısı Arm (ARM) hisseleri, yapay zeka talebinin etkisiyle %6 oranında arttı.

Ayrıca, Tesla (TSLA) hissedar toplantısı kritik bir öneme sahip; toplantının öğleden sonra 4'te başlaması bekleniyor. CEO Elon Musk'ın önerdiği trilyon dolarlık maaş paketi ile ilgili oylama toplantının ana gündem maddesini oluşturuyor. Eğer bu plan reddedilirse, Musk'ın CEO'luk görevinden ayrılma olasılığı yatırımcılar arasında endişe yarattı.

Piyasa, Trump'ın geniş çaplı ticaret tarifelerinin yasal olup olmadığı konusunda bazı Yüksek Mahkeme yargıçlarından gelen şüpheci yorumları da dikkate aldı. Hazine Sekreteri Scott Bessent ise bu konuda "çok, çok iyimser" olduğunu belirtti. Eğer bu politikaya karşı bir karar çıkarsa, gümrük vergileri geri alınabilir ve bu durum uluslararası ticaret üzerinde büyük etki yaratabilir.

Wall Street ayrıca, federal hükümetin kapanması nedeniyle 40 havaalanında uçuş kapasitesinin %10 oranında azaltılmasının sonuçlarını hesaplıyor. Bu durum, hava trafik kontrol çalışanlarının bir aydan fazla süredir maaş almadığı göz önüne alındığında, yolcu güvenliğini sağlamak amacıyla alınan bir önlem olarak öne çıkıyor. İptal edilen uçuşlar, mevcut gecikmelerle birleşerek yolcuların uzun kuyruklar ve gecikmelerle karşılaşmasına neden oluyor.

Hisse senedi karşısındaki kazançlar arasında, Warner Bros. Discovery (WBD), Airbnb (ABNB) ve Moderna (MRNA) öne çıkıyor. Büyük hava yolu şirketleri, Ulaştırma Bakanı Sean Duffy'nin ABD'nin uçuş kapasitesini %10 azaltacağı açıklamasının ardından Çarşamba günü elde ettikleri güçlü kazançları azaltmaya başladı.

Özellikle Delta Air Lines (DAL) ve Southwest Airlines (LUV) ön piyasalarda %0,7'den fazla değer kaybederken, United Airlines Holdings (UAL) %1,4, JetBlue Airways (JBLU) ise %0,4 düştü. Bu dört hava yolu, Çarşamba günü %5'ten fazla kazanç elde etmişti.

Ulaştırma Bakanlığı'nın önümüzdeki günlerde uygulamaya koyacağı bu tedbirin birçok büyük havaalanını etkilemesi bekleniyor. Ancak Duffy, uluslararası seferlerin etkilenmeyeceğini belirtti.

Hükümetin kapanması, tarih boyunca ABD'nin en uzun süreli kapanması olup, havaalanlarında kaos yaratmış ve yolcuların uzun bekleme sürelerine ve gecikmelere maruz kalmasına yol açtı. ABD havayolu şirketlerine Çarşamba akşamı, Cuma günü uçuşları %4 oranında azaltmaları ve Cumartesi günü ise %5 oranında daha fazla azaltmaları gerektiği bilgisi verildi.

Geçen ay işten çıkarma sayılarınında 2003'ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı bildirildi.