Derimod: 16 Yıllık Temettü Hasreti ve Gelecek Beklentileri

Niğbaş Beton ve Derimod: Şirket Kararları ve Yatırımcı Bakışı

Finans piyasaları, şirketlerin sermaye artırımı, kâr dağıtım politikaları ve genel mali stratejileri ile şekillenir. Bu bağlamda, Niğbaş Beton'un yakın zamanda aldığı sermaye artırımı kararı ve Derimod'un uzun yıllardır süregelen temettü ödeme alışkanlığından uzak duruşu, yatırımcıların dikkatini çeken önemli başlıklar arasında yer alıyor. Her iki şirketin stratejileri, sermaye piyasalarında farklı dinamikleri tetiklerken, yatırımcılar için de çeşitli değerlendirme kriterleri sunuyor. Bu analizde, söz konusu şirketlerin mevcut durumlarını ve alınan kararların potansiyel etkilerini derinlemesine inceleyeceğiz.

Niğbaş Beton'un Bedelsiz Sermaye Artırımı ve Enflasyon Düzeltme Farkı

Birçok yatırımcının merak ettiği konulardan biri, şirketlerin bedelsiz sermaye artırımlarını hangi kaynaklardan karşıladığıdır. Özellikle yüksek enflasyonist dönemlerde sıkça gündeme gelen "enflasyon düzeltme farkı" kavramı, bu tür artırımların temelini oluşturabilmektedir. Niğbaş Beton örneğinde olduğu gibi, bedelsiz sermaye artırımları, şirketlerin özkaynaklarını, dışarıdan nakit girişi olmaksızın, sermayeye dönüştürmesi işlemidir. Bu işlem, genellikle şirketlerin iç kaynaklarında birikmiş, henüz dağıtılmamış kârlar, yeniden değerleme fonları veya en güncel örnekte olduğu gibi, enflasyon düzeltme farkı gibi kalemlerin sermayeye eklenmesiyle gerçekleştirilir.

Enflasyon Düzeltme Farkı: Nedir ve Neden Önemlidir?

Enflasyon düzeltme farkı, özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde, mali tabloların gerçek durumu yansıtmasını sağlamak amacıyla uygulanan bir muhasebe düzeltmesidir. Bu düzeltme sayesinde, şirketlerin geçmişte edinilmiş varlıkları (gayrimenkul, makine, teçhizat vb.) tarihi maliyet değerleri yerine, güncellenmiş, yani enflasyona göre ayarlanmış değerleriyle bilançoda gösterilir. Bu yeniden değerleme sonucunda ortaya çıkan fark, özkaynaklar içinde bir kalem olarak yer alır. Ancak bu kalem, şirketin kasasına giren bir nakit akışı değildir; yalnızca bilançosal bir değer artışını temsil eder. Dolayısıyla, bu tutar şirket için dağıtılabilir bir kâr olmaktan ziyade, sermayeye eklenebilecek bir rezerv niteliğindedir.

Yatırımcı açısından bakıldığında, enflasyon düzeltme farkından karşılanan bedelsiz sermaye artırımı, şirketin nakit akışını veya operasyonel kârlılığını doğrudan etkilemez. Şirket, bu yöntemle kasasından nakit çıkarmadan sermaye yapısını güçlendirme fırsatı bulur. Bu durum, şirketin bilançosunu daha sağlıklı ve güçlü bir görünüme kavuşturur, böylece piyasa nezdinde daha güvenilir bir imaj sergileyebilir. Özkaynakların güçlenmesi, şirketin finansal risklere karşı direncini artırabilir ve gelecekteki büyüme stratejileri için daha sağlam bir zemin oluşturabilir.

Niğbaş Beton'un Stratejik Kararı

Niğbaş Beton'un aldığı karar, bu finansal mekanizmayı net bir şekilde ortaya koymaktadır. Şirket, mevcut sermayesini %500 oranında artırarak, 54 milyon TL'den 324 milyon TL'ye çıkarma yoluna gitmiştir. Bu artırımda, ihtiyaç duyulan 270 milyon TL'lik tutarın tamamı, yukarıda bahsedilen enflasyon düzeltme farkından karşılanacaktır. Bu, şirketin mevcut pay sahiplerine bedelsiz pay olarak dağıtılacak olup, hissedarların sahip oldukları pay adedini artıracaktır. Her ne kadar pay adedinde bir artış yaşansa da, bu durum tek başına şirketin piyasa değerinde doğrudan bir artışa neden olmaz; zira toplam piyasa değeri, artırım öncesi ve sonrası genellikle aynı kalır, ancak hisse fiyatı bu artış oranında düşer. Uzun vadede ise, güçlenen sermaye yapısı şirketin operasyonel ve finansal gücünü destekleyerek, hisse senedinin piyasa değerlemesinde pozitif bir etki yaratma potansiyeli taşır.

Derimod'un Temettü ve Bedelsiz Politikasında Uzun Süren Sessizlik

Bir şirketin kâr dağıtım politikası, yatırımcılar için büyük önem taşır. Kâr payı (temettü) dağıtımı, hissedarların yatırımlarından nakit gelir elde etmelerini sağlarken, bedelsiz sermaye artırımı ise şirketin hisse senedi sayısını artırarak piyasadaki likiditeyi ve ulaşılabilirliği potansiyel olarak yükseltir. Ancak bazı şirketler, stratejik tercihler doğrultusunda, uzun yıllar boyunca bu tür dağıtımlardan uzak durabilirler. Derimod, bu duruma iyi bir örnek teşkil etmektedir.

Temettü Dağıtmama Nedenleri: Geniş Bir Perspektif

Şirketlerin temettü dağıtmaması, yalnızca cari yıl kârının düşük olmasıyla açıklanamaz. Bu kararın arkasında çok daha derin finansal ve stratejik gerekçeler yatabilir. Birincil nedenlerden biri, geçmiş yıl zararlarının varlığıdır. Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanunu mevzuatına göre, bir şirketin geçmiş yıl zararları tamamen kapatılmadan temettü dağıtması genellikle mümkün değildir. Bu durumda, şirketler öncelikle biriken zararlarını finanse etmek zorundadırlar.

İkinci olarak, şirketin gelecekteki büyüme ve yatırım planları için sermaye ihtiyacı da temettü dağıtımını erteleten önemli bir faktördür. Yeni projeler, kapasite artırımları, teknoloji yatırımları veya pazar genişlemesi gibi girişimler, önemli miktarda finansman gerektirebilir. Bu finansman ihtiyacını karşılamak için dış kaynaklara başvurmak yerine (kredi, sermaye artırımı vb.), şirketler oluşan kârı içeride tutarak özkaynaklarını güçlendirmeyi tercih edebilirler. Bu strateji, şirketin borçluluk oranını düşürürken, finansal bağımsızlığını ve büyüme potansiyelini artırır.

Üçüncü bir neden ise, şirketin mevcut mali yapısının güçlendirilmesi ihtiyacıdır. Özellikle belirsiz ekonomik koşullarda veya sektörel dalgalanmalarda, şirketler bilançolarını daha sağlam hale getirmek amacıyla kârlarını yedek akçelere ayırabilirler. Bu, şirketin beklenmedik durumlara karşı bir tampon oluşturmasını sağlar ve finansal kırılganlığını azaltır. Dolayısıyla, bir şirket kâr açıklasa dahi, bu tür stratejik öncelikler nedeniyle kârı ortaklara dağıtmak yerine içeride tutma yoluna gidebilir.

Derimod'un Geçmiş Kayıtları ve Güncel Durumu

Derimod'un temettü ve bedelsiz sermaye artırımı geçmişi, şirketin bu tür dağıtım politikalarından uzun süredir uzak durduğunu göstermektedir. Şirket, en son 2009 yılında temettü ödemesi gerçekleştirmiştir. Bu tarih itibarıyla 16 yıldır hissedarlarına herhangi bir kâr payı dağıtımı yapmamıştır. Benzer şekilde, şirketin son bedelsiz sermaye artırımını da oldukça uzun bir süre önce, 2004 yılında %80 oranında gerçekleştirdiği görülmektedir. Bu tarihten bu yana da bedelsiz sermaye artırımı gibi bir sermaye piyasası işlemi gündeme gelmemiştir.

Bu uzun süreli temettü ve bedelsiz sessizliği, şirketin mali tabloları incelendiğinde daha net anlaşılmaktadır. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) mevzuatına göre, Derimod'un geçtiğimiz yıl 72,4 milyon TL dağıtılabilir kâra sahip olduğu belirtilmiştir. Ancak, Vergi mevzuatına göre bu tutarın 54 milyon TL seviyesinde olduğu ifade edilmiştir. SPK ve Vergi mevzuatları arasındaki bu fark, genellikle muhasebe standartları ve vergi kanunlarının farklı kriterler kullanmasından kaynaklanır. SPK mevzuatı, yatırımcıyı bilgilendirme ve şeffaflık odaklıyken, Vergi mevzuatı ise şirketin ödeyeceği vergiyi ve dağıtılabilir karın vergi açısından tanımını esas alır.

Ancak bu dağıtılabilir kâr tutarlarına rağmen, yönetim, bu kârı ortaklara dağıtmak yerine, şirketin özkaynak yapısını daha da güçlendirmek amacıyla olağanüstü yedeklere ayırmayı tercih etmiştir. Olağanüstü yedekler, şirketlerin gelecekteki ihtiyaçları, büyüme planları veya beklenmedik durumlar için ayırdığı, serbestçe kullanabileceği fonlardır. Bu karar, şirketin uzun vadeli finansal istikrarını ve büyüme potansiyelini maksimize etme hedefini yansıtmaktadır.

Yönetimin bu tercihleri doğrultusunda, Derimod'un bu yıl da temettü ödeme ihtimalinin bulunmadığı açıkça ifade edilmektedir. Şirketin mali yapısını güçlendirme ve içeride nakit tutma stratejisi, kısa vadede hissedarların nakit kâr payı beklentilerini karşılamayacaktır. Bu gibi durumlarda, yatırımcılar için telafi edici unsur, şirketin hisse senedi fiyatında yaşanacak değer artışıdır.

Yatırımcı Beklentisi ve Hisse Performansı

Temettü ödemeyen şirketlerde yatırımcılar, genellikle hisse senedinin piyasa değerindeki artışla (sermaye kazancı) tatmin olmayı beklerler. Ancak Derimod, bu noktada da yatırımcı beklentilerini karşılamakta zayıf bir görüntü sergilemektedir. Şirketin hisse fiyatı, dolar bazında 1,02 seviyelerinde seyrederken, bu değer Ocak 2020'deki seviyelere denk gelmektedir. Bu durum, aradan geçen dört yıllık süreçte, dolar bazında herhangi bir reel değer artışı yaşanmadığını, hatta enflasyon etkisi düşünüldüğünde, yatırımcılar için bir fırsat maliyeti kaybı ve potansiyel reel değer erozyonu anlamına gelebileceğini göstermektedir.

Dolayısıyla, Derimod yatırımcıları, hem kâr payı alamamakta hem de hisse senedinin piyasa değerinde beklenen büyüme performansını görememektedirler. Bu durum, şirketin genel yatırımcı algısını ve cazibesini olumsuz etkileyebilir. Şirket yönetiminin gelecekteki stratejileri ve mali performansının bu tabloyu nasıl değiştireceği, yatırımcılar tarafından yakından takip edilmeye devam edecektir.