Borsa İstanbul: Devre Kesici ve Açığa Satışta Yeni Dönem Başladı

Borsa İstanbul'dan Piyasa Güvenliğini Artıracak Kapsamlı Düzenlemeler

Türkiye finans piyasalarının kalbi Borsa İstanbul, piyasa istikrarını, verimliliğini ve yatırımcı güvenini artırmak amacıyla önemli bir dizi güncelleme ve prosedür değişikliğini duyurdu. Yapılan açıklamaya göre, Pay Bazında Devre Kesici Sistemi, Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi (EBDKS) ve açığa satış işlemlerinde uygulanan yukarı adım kuralı başta olmak üzere birçok kritik mekanizmada revizyona gidildi. Bu adımlar, küresel piyasa standartlarına uyum sağlama ve özellikle volatilite dönemlerinde piyasa işleyişini daha sağlıklı hale getirme amacı taşıyor.

Açığa Satışta Eşik Seviyesi Düşürülerek Erken Müdahale Yeteneği Güçlendirildi

Piyasada düşüş eğilimlerinin hızlanmasını engellemek için kritik bir araç olan açığa satış işlemlerinde uygulanan yukarı adım kuralı için esas alınan BIST 100 Endeksi'ndeki düşüş sınırı yeniden belirlendi. Daha önce yüzde 3 olarak uygulanan eşik seviyesi, alınan kararla birlikte yüzde 2'ye düşürüldü. Bu stratejik düzenleme, piyasada yaşanabilecek olası sert düşüşlerin önüne daha erken geçilmesini hedefliyor. Düşük eşik seviyesi, volatilite sinyallerinin daha hassas bir şekilde algılanmasını ve gerekli önlemlerin daha hızlı alınmasını sağlayarak yatırımcıların korunmasına katkıda bulunacak. Bu sayede, piyasadaki aşırı baskının daha başlangıç aşamalarında yönetilebilmesi amaçlanmaktadır.

Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi (EBDKS) Artık Tek Aşamalı ve Daha Hızlı

Piyasa genelinde aşırı oynaklığı kontrol altına almak üzere tasarlanmış Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi (EBDKS) uygulamasında da köklü bir değişikliğe gidildi. Mevcut uygulamada, BIST 100 Endeksi'nin yüzde 5 düşmesi halinde birinci aşama, yüzde 7 ve üzeri düşüşlerde ise ikinci aşama devreye girerek piyasayı soğutma görevi görüyordu. Yeni düzenlemeyle birlikte EBDKS, tek aşamalı hale getirildi. Artık, BIST 100 Endeksi'nin yüzde 6 veya daha fazla değer kaybetmesi durumunda EBDKS doğrudan ve tek seferde devreye girecek. Bu sadeleştirme, sistemin karmaşıklığını azaltırken, piyasa tepkiselliğini artırarak daha dinamik ve etkin bir müdahale olanağı sunuyor ve piyasa katılımcılarının belirsizlik anlarındaki karar verme süreçlerini kolaylaştırıyor.

İşlem Durdurma Süreleri Kısaltılarak Likidite ve Esneklik Artırıldı

Borsa İstanbul, piyasada duraksama sürelerini optimize ederek likiditeyi artırma ve işlem akışını hızlandırma hedefiyle işlem durdurma sürelerinde de önemli indirime gitti. Pay Piyasası'nda ".E", ".F1", ".F2", ".S1", ".G" özellik kodlu işlem sıralarındaki 20 dakikalık durdurma süresi, 10 dakikaya çekildi. Benzer şekilde, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) ".V", ".C", ".F", ".R", ".BE", ".AOF" kodları ile işlem gören ilgili sözleşmelerde uygulanan 30 dakikalık işlem durdurma süresi ise 20 dakikaya düşürüldü. Bu kısaltmalar, piyasanın daha hızlı normale dönmesine imkan tanırken, yatırımcıların pozisyonlarını yönetme esnekliğini de artırıyor ve piyasa verimliliğine katkıda bulunuyor.

Kapanışa Yakın Devre Kesici Süresi Güncellendi

Pay Piyasası'nda sürekli işlem seansının sona ermesinden önceki 60 dakika içinde devre kesici tetiklenmesi durumunda işlemlerin durdurulup kapanış seansı ile yeniden başlatılması uygulaması da güncellendi. Bu kritik süre, 60 dakikadan 30 dakikaya çekildi ve 17:30'dan itibaren geçerli olacak. Bu değişiklik, kapanışa doğru artan volatiliteyi daha etkin yönetirken, seans sonu işlemlerinin öngörülebilirliğini artırmayı ve yatırımcıların gün sonu risklerini daha iyi değerlendirmelerini sağlamayı hedefliyor.

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda Yeni Seans Saati: 18:08

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP) için de önemli bir düzenleme yapıldı. EBDKS'nin 17:30 sonrası devreye girmesi halinde, pay ve pay endekslerine dayalı sözleşmelerde işlemler, IOP_SUREKLI_MZYD seansı ile saat 18:08'de yeniden başlatılacak. Bu spesifik ayarlama, VİOP'taki türev araçların dayanak varlık olan pay piyasasıyla uyumunu sağlamayı ve piyasa katılımcılarına belirsizlik anlarında daha net bir yol haritası sunmayı amaçlıyor. Bu sayede türev piyasaların işleyişindeki süreklilik ve şeffaflık artırılmış olacak.

Emir Toplama Süresi Standardize Edildi: 10 Dakika

Pay bazında devre kesici uygulamasının ardından piyasanın sağlıklı bir şekilde açılması için kritik önem taşıyan emir toplama süresi de standartlaştırıldı. Sürekli işlem yöntemi ile işlem gören tüm paylar için bu süre, 10 dakika olarak belirlendi. Bu standart süre, piyasa açılışında fiyat istikrarını ve adil fiyat oluşumunu destekleyerek yatırımcıların emirlerini daha bilinçli bir şekilde girmelerine olanak tanıyor ve piyasa derinliğini yeniden oluşturma sürecini hızlandırıyor.

Borsa İstanbul tarafından yapılan bu kapsamlı değişikliklerin detayları ve uygulama esasları, yatırımcıların ve piyasa profesyonellerinin kolayca erişebilmesi için Borsa İstanbul'un resmi internet sitesinde yayımlanacak Pay Piyasası Prosedürü ve Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Prosedürü üzerinden takip edilebilecek. Bu reformlar, Türk sermaye piyasalarının derinliğini ve dayanıklılığını artırarak, ulusal ve uluslararası yatırımcılar için daha cazip bir yatırım ortamı sunma yolunda önemli birer adım olarak değerlendiriliyor.