ABD-Çin Ticaretinde Direnç: Yeni Dinamikler

Donald Trump'ın ticaret savaşı üzerinden altı ay geçtikten sonra, Çin ihracatlarının direnci, birçok ürünün ABD işleyişinde ne kadar hayati olduğunu gösteriyor. ABD'nin %55'lik gümrük vergilerine rağmen, günlük yaklaşık bir milyar dolarlık ürün Pasifik Okyanusu'nu aşarak ABD'ye ulaşmakta.

Son altı ayda genel ticaret değerinde çifte haneli düşüşler yaşanırken, bazı ürünler 2024 yılına daha fazla talep ile girmiş durumda; bu durum Beijing ve Washington arasındaki ticaret gerginliğine meydan okuyor.

Bloomberg ekonomistleri Chang Shu ve David Qu, “Çin'in küresel tedarik zincirlerindeki güçlü konumu, ABD ithalatçıları ile yakın dönemde bazı pazarlık gücüne sahip olmasını sağlıyor. Diğer ülkelerin Çin'in yerini alması kolay olmayacak ve üretimin yeniden düzenlenmesi zaman alacak” diye belirtiyor.

Bu gelişmeler, Başkan Xi Jinping'e, Kasım ayında sona erecek olan 90 günlük gümrük anlaşmasını uzatmak için müzakerelere gitmeden önce daha fazla pazarlık gücü kazandırıyor. Üçüncü çeyrekte ABD'ye 100 milyar dolardan fazla Çin malı geldi, bu da Beijing'in ekonomik büyüme hedefini sağlamalı ve ikili ticaret fazlasını 67 milyar dolara çıkarmış durumda.

Trump Salı günü, Çinli mevkidaşı ile yapılacak olan toplantının ticaret konusunda “iyi bir anlaşma” ile sonuçlanacağını tahmin etti, ancak bu görüşmenin bir zirve sırasında bir araya geleceği Kores kısmında hala raydan çıkabileceği uyarısında bulundu. ABD lideri, nadir topraklar, fentanil ve soya fasulyesinin taraflar için en önemli ticaret meseleleri olduğunu sıraladı.

Dünyanın iki en büyük ekonomisi arasındaki ilişki, yalnızca Çin tarafından yönetilen ürünlerle sınırlı kalmıyor; Amerikan üretimi için kritik olan mıknatıslar veya yaygın kullanılan ilaçlardaki kimyasallar gibi ürünleri de kapsıyor. Çin'in ABD'ye en çok ihracatı yapılan ilk 10 ürünün çoğunun değerinin geçen çeyrekte düştüğü görülse de, elektronik sigara gönderimlerinin arttığı bir Bloomberg analizinde yer alıyor.

Ayrıca, Çin firmaları, Eylül ayına kadar üç ayda 500 milyon dolardan fazla e-bisiklet ihracatı gerçekleştirdi ve bu, geçen yılın aynı dönemine göre hafif bir artış. Son üç ayda işlenmiş bakır katot ihracatı, neredeyse sıfırdan 270 milyon dolara yükseldi ve elektrik kabloları %87 artışla 405 milyon dolara ulaştı.

Zhaopeng Xing, Australya ve Yeni Zelanda Bankası bünyesinde kıdemli Çin stratejisti, “Her iki taraf karşılıklı bağımlılığı azaltabilir, ancak bu sıfıra indirilemez” dedi. Trump'ın gümrük vergileri, bazı ticaretlerin gerçekleşmesini sağlayarak maliyetleri düşürerek mümkün kıldığını düşünüyorlar.

ANZ'nin Xing’i, ABD ithalatçılarının, eşyaların gümrük değerini üçüncü bir ülkedeki ilk satış üzerinden beyan etmeleri yoluyla daha düşük bir vergi ödediklerini ve mallar ABD limanına ulaştığında fiyatları artırdıklarını belirtiyor. Meksika veya Vietnam üzerinden geçiş yapmak, bazı firmaların tam vergi ödememelerini sağlıyormuş. Xing, “Birçok açık kapı var” diyerek, ABD Gümrüklerinin “bunları çözmek için yeterli insan gücüne sahip olamayacağını” aktarıyor.

Temmuz-Eylül çeyreğinde Çin, ABD'ye yaklaşık 8 milyar dolarlık akıllı telefon, dizüstü bilgisayar, tablet ve bilgisayar parçaları gönderdi. Bu rakam geçen yılın aynı döneminin yarısından daha az olmasına rağmen, yüksek gümrük vergileri göz önünde bulundurulduğunda yine de önemli bir alım gücü. ABD tüketicileri, Shein Group Ltd. ve PDD Holdings Inc.'in Temu gibi e-ticaret platformlarından milyarlarca dolarlık küçük paket satın almaya devam etseler de, bu gönderimler gümrük vergisi altında %54 oranında olsa bile, Çin verilerine göre, bu yılın Mayıs ayında ayak kapısını kapatan Trump yönetimi sonrası 5.4 milyar dolara yakın küçük paket ABD'ye gönderildi.

Tüm bunlara rağmen, Çin ve ABD ticaretinde bir küçülme sürecine girdiği görülüyor, Trump ABD'deki imalatı canlandırmayı hedeflerken bazı kritik sanayileri yurtdışında bırakmamakta kararlı. Şu an itibarıyla, Çin'den yapılan gönderimler, bu yıl 320 milyar dolardan daha az bir seviyeye düştü ve bu rakam 2017'deki ilk ticaret savaşından önceki seviyeye denk geliyor.

Oyun konsolları ihracatındaki çöküşte, Nintendo Co. ve Microsoft Corp. gibi firmalar, Çin'den yüksek gümrük ödememek için ürünlerini Vietnam ve diğer ülkelerden göndermeyi tercih etti. ABD tüketicileri, artık televizyonları başka yerlerden almakta ve bu da çeyrekte Çin'den ABD'ye yapılan LCD setlerinin değerinin %73 düşmesine neden oldu.

Diğer ürünlerde, ticari gemiler gibi ABD, Trump gümrük vergilerini uygulamadan önce Çin'den ayrı bir yol izlemeye başlamıştı. Ancak yine de bu yıl Çin-ABD ticaretinde yaşanan zarar, Uluslararası Para Fonu'na (IMF) göre Trump'ın ilk başkanlık döneminden daha kötü bir seviyeye ulaşmış durumda.

“ABD ve Çin arasındaki iki yönlü ticaret ayrışması, 2018-19 gümrük şokuyla kıyaslandığında daha kısa sürede yaşanıyor” denilmektedir.