Opsiyonun Mantığını Kavrayın

Opsiyon; yatırımcının belirli bir varlığı (hisse senedi, endeks, döviz veya emtia) önceden belirlenen bir fiyattan, belirli bir tarihe kadar ALMA veya SATMA hakkı elde etmesini sağlayan finansal bir sözleşmedir.

Buradaki en kritik nokta şudur: Opsiyon hak verir, ama zorunluluk getirmez.

Yani opsiyon sahibi isterse bu hakkı kullanır, isterse kullanmaz ve yalnızca ödediği prim kadar risk alır.

Bu özellik, opsiyonu hem koruma aracı hem de kâr fırsatı sunan esnek bir yatırım aracı yapar.

‍

Teknik Terimler ve İşleyiş

1. Temel Kavramlar

Dayanak Varlık:

Opsiyonun üzerine yazıldığı enstrümandır. Bu bir hisse (ör. ASELSAN), endeks (BIST 30), döviz kuru (USD/TRY) veya altın gibi bir emtia olabilir.

Kullanım (Strike) Fiyatı:

Opsiyonun kullanılabileceği sabit fiyattır. Yatırımcı bu fiyat üzerinden alım veya satım hakkına sahiptir.

Vade (Son Tarih):

Opsiyonun sona erdiği tarihtir. Bu tarihe kadar hak kullanılabilir, aksi hâlde opsiyon kendiliğinden geçersiz olur.

Prim (Premium):

Opsiyonu satın almak için ödenen bedeldir. Yatırımcının en fazla kaybedebileceği tutar bu primdir.

Call Opsiyon:

Belirlenen fiyattan ALMA hakkı verir.

Put Opsiyon:

Belirlenen fiyattan SATMA hakkı verir.
‍

2. Opsiyon Nasıl Çalışır?

Opsiyon alıcısı, dayanak varlığı belirli bir fiyat ve tarihte alma veya satma hakkı için prim öder.

Opsiyon satıcısı ise bu primi alır ancak alıcının hakkını kullanması hâlinde sözleşmeye uymakla yükümlüdür.

Bu yapı sayesinde hem korunma (hedging) hem de spekülasyon amaçlı kullanılabilir.

‍

3. Basit ve Somut Örnekler

Call (Alım) Örneği

• X hissesini 3 ay sonra 50 TL’den alma hakkı veren bir call opsiyonu aldınız.
• Bu hak için 2 TL prim ödediniz.
• Vade sonunda hisse 60 TL olursa, siz 50 TL’den alıp piyasada 60 TL’ye satabilirsiniz.
• Kârınız: (60 – 50) – 2 = 8 TL.
• Hisse 50 TL’nin altında kalırsa opsiyonu kullanmaz, sadece 2 TL primi kaybedersiniz.
  

Put (Satım) Örneği

• Aynı hisse için 3 ay sonra 50 TL’den satma hakkı veren bir put opsiyonu aldınız.
• Prim: 2 TL.
• Hisse 40 TL’ye düşerse, siz 50 TL’den satıp düşüşten korunursunuz.
• Hisse 50 TL’nin üstünde kalırsa opsiyonu kullanmaz, sadece 2 TL primi kaybedersiniz.

‍

4. Opsiyon Türleri

• Avrupa Tipi: Opsiyon yalnızca vade sonunda kullanılabilir. (Borsa İstanbul’da yaygın)
• Amerikan Tipi: Opsiyon vade süresi boyunca istenilen anda kullanılabilir. (ABD borsalarında yaygın)

‍

5. Kullanım Alanları

Korunma (Hedging):

Portföyünüzdeki hisselerin değer kaybına karşı put opsiyonları alarak riskinizi sınırlayabilirsiniz.

Spekülasyon:

Küçük bir prim ödeyerek fiyat hareketlerinden yüksek kâr elde etmeye çalışabilirsiniz.

Gelir Stratejileri:

Opsiyon satışı yaparak prim geliri kazanmak (örneğin covered call stratejisi) mümkündür.

‍

6. Avantajlar ve Riskler

Avantajlar

• Küçük sermaye ile büyük pozisyon alma imkânı (kaldıraç).
• Düşüşe karşı korunma sağlayabilir.
• Belirli prim ödenerek risk önceden sınırlanabilir.
  

Riskler

• Opsiyon satan taraf için teorik olarak sınırsız zarar potansiyeli vardır.
• Zaman değeri erimesi: Vade yaklaştıkça opsiyonun değeri düşer.
• Karmaşık fiyatlama: Volatilite ve faiz gibi değişkenler prim üzerinde etkilidir.

Opsiyon, doğru strateji ile kullanıldığında hem korunma hem de yüksek getiri potansiyeli sunan güçlü bir enstrümandır.

Ancak karmaşık fiyatlama yapısı ve zaman değeri nedeniyle özellikle opsiyon satan taraf için risk yüksektir.

Bu nedenle, opsiyon işlemlerine başlamadan önce küçük miktarlarla deneme yapmak, prim ve vade ilişkisini öğrenmek ve işlem yaptığınız piyasanın (Borsa İstanbul VİOP veya ABD CBOE) kurallarını iyi bilmek kritik öneme sahiptir.

‍

‍

opsiyon nasıl alınır, opsiyon nasıl satılır, opsiyon avantajları ve riskleri, opsiyon türleri avrupa amerikan, opsiyon call put farkı, opsiyon vade nedir, opsiyon kullanım fiyatı strike, opsiyon zaman değeri, opsiyon implied volatility, Borsa İstanbul VİOP opsiyonları, ABD borsası opsiyon işlemleri, Tesla Apple opsiyon örneği, Forex kripto opsiyon işlemleri, hedging nedir opsiyonla korunma, opsiyon kâr zarar hesaplama, opsiyon alım satım stratejileri opsiyon nedir, call opsiyon nedir, put opsiyon nedir, opsiyon işlemleri, opsiyon stratejileri, opsiyon primi, opsiyon fiyatlama, opsiyon sözleşmesi, opsiyon yatırımı, opsiyon borsası, opsiyon örnekleri

‍